रामानंदाचार्यजींचे समाजाप्रती योगदान
जगद् गुरु रामानंदाचार्य नरेंद्राचार्यजी यांनी आपले संपूर्ण जीवन सेवेला (निःस्वार्थ सेवेला) अर्पण केले आहे. त्यांनी शिक्षण, आरोग्य, सामाजिक सुधारणा, मानवतेची मदत आणि आध्यात्मिक सशक्तीकरण यांच्या समन्वयातून समाजाचा उन्नतीचा मार्ग घडवला आहे.
खाली त्यांच्या नेतृत्वाखाली राबविलेल्या ४१ प्रमुख सेवा उपक्रमांचा संक्षिप्त आढावा दिला आहे.
१६. नेट झिरो उपक्रम
निसर्गाचा समतोल राखण्यासाठी जगद् गुरूंच्या उपपीठांवर “नेट झिरो” उपक्रम राबवले जात आहेत.
या अंतर्गत पुढील कार्ये केली जात आहेत:
-
मोठ्या प्रमाणात वृक्षारोपण
-
सिवरेज ट्रीटमेंट प्लांटची उभारणी
-
सौर ऊर्जा आणि अक्षय ऊर्जा वापर
-
ऊर्जा व्यवस्थापन आणि कचरा नियंत्रण प्रणाली
-
पाणी साठवणे आणि जतन तंत्रज्ञान
-
पाणी प्रदूषण रोखण्यासाठी उपाय
-
प्रदूषणरहित साहित्याचा वापर
-
लँडस्केपिंगद्वारे पर्यावरण व्यवस्थापन
या प्रयत्नांमुळे उपपीठांवर कार्बन उत्सर्जन कमी होऊन ग्लोबल वॉर्मिंगचा प्रभाव घटवण्यास मदत होत आहे.
१७. हरित क्रांती सेवा
महाराष्ट्र, गोवा, कर्नाटक आणि तेलंगणा या राज्यांतील ११०० गावे “हरित गावे” बनवण्याचा संकल्प करण्यात आला आहे. काही गावांमध्ये प्रायोगिक पातळीवर या हरित क्रांतीची सुरुवात झालेली असून हीच नवी पर्यावरण-जागरूक क्रांतीची सुरुवात आहे.
१८. आदिवासी युवकांना स्वावलंबन
ठाणे आणि पालघर जिल्ह्यातील आदिवासी युवकांना आर्थिकदृष्ट्या सक्षम करण्यासाठी मोटर ड्रायव्हिंग प्रशिक्षण शाळा स्थापन करण्यात आली आहे. या प्रशिक्षणामुळे अनेक युवक व्यावसायिक चालक म्हणून रोजगार मिळवून स्वावलंबी आणि स्थिर जीवन जगत आहेत.
१९. धर्मजागृती सेवा
भारतीय संस्कृती, इतिहास, मूल्ये आणि धर्म यांचे ज्ञान प्रसारित करण्यासाठी “धर्मक्षेत्र नाणीजधाम” नावाचे मासिक प्रकाशित करण्यात आले आहे. या मासिकाच्या माध्यमातून धर्मजागृती आणि सांस्कृतिक शिक्षण मोठ्या प्रमाणावर पसरवले जात आहे.
२०. हिंदू नववर्ष स्वागत सेवा
हिंदू संस्कृती, परंपरा आणि मूल्यांचा प्रचार-प्रसार करण्यासाठी प्रत्येक जिल्ह्यात भव्य शोभायात्रांचे आयोजन केले जाते. या भव्य मिरवणुकीतून धर्माविषयी अभिमान वाढवला जातो आणि सांस्कृतिक एकात्मता अधिक बळकट केली जाते.
२१. पादुका दर्शन सोहळे
वैदिक सनातनी अनुयायांना आध्यात्मिकता, भक्ती आणि उपासनेचे ज्ञान देण्यासाठी विविध राज्यांमध्ये पादुका दर्शन सोहळ्यांचे आयोजन केले जाते. या सोहळ्यांमध्ये हजारो हिंदू भक्त सहभागी होतात. या प्रसंगी आध्यात्मिक प्रवचन केले जाते आणि काही उत्तर भारतीय राज्यांमध्ये श्रीकथा यांचेही आयोजन करून व्यापक धर्मजागृती घडवली जाते.
२२. डिजिटल धार्मिक शिक्षण
जगद् गुरु रामानंदाचार्य नरेंद्राचार्य डिजिटल प्लॅटफॉर्म्स आणि मोबाईल अ‍ॅप्लिकेशन्सद्वारे दररोज लाखो लोकांना अध्यात्मिक वर्ग घेतात. या वर्गांमध्ये पुढील विषयांवर सविस्तर चर्चा होते:
-
धर्म, संस्कृती आणि विज्ञान
-
अंधश्रद्धा आणि तिचे निर्मूलन
-
सोळा संस्कार
-
विविध धर्मग्रंथांचे विवेचन
सहभागींना थेट प्रश्नोत्तर सत्रांमध्ये सहभागी होता येते, ज्यामुळे त्यांचे शंका दूर होतात आणि धर्माविषयीची समज अधिक दृढ होते.
२३. आध्यात्मिक साहित्य आणि लेखन
कवी आणि लेखक म्हणून जगद् गुरु नरेंद्राचार्यांनी अनेक आध्यात्मिक ग्रंथ आणि अभंग साध्या आणि सर्वसामान्य भाषेत लिहिले आहेत. हे ग्रंथ लोकांमध्ये आध्यात्मिक जागृती आणि सामाजिक परिवर्तनाचे प्रभावी साधन ठरले आहेत.
२४. युवक संघटना
वैदिक सनातन धर्माचे रक्षण आणि प्रचार करण्यासाठी "युवा सेना" ही युवकांची संघटना स्थापन करण्यात आली आहे. वय १६ ते ४५ वयोगटातील लाखो युवक-युवती यामध्ये सहभागी आहेत. या संघटनेद्वारे युवकांमध्ये:
-
धर्मनिष्ठा
-
राष्ट्रप्रेम
-
समाजसेवा यांची भावना निर्माण केली जाते.
२५. महिलांची संघटना
"महिला सेना" या माध्यमातून सर्व वयोगटातील स्त्रिया धर्म, संस्कृती आणि अध्यात्म यांचे ज्ञान समाजात पोहोचवतात. महिलांच्या सशक्तीकरणासाठी विशेष कार्यक्रम घेतले जातात, जसे की:
-
आरोग्य आणि कुटुंब काळजी
-
स्वसंरक्षण प्रशिक्षण
-
करिअर मार्गदर्शन
२६. हिंदू हितसंरक्षण
हिंदू धर्मावर होणाऱ्या हल्ल्यांना तोंड देण्यासाठी आणि समाजाला सजग करण्यासाठी "हिंदू संग्राम सेना" सक्रियपणे कार्य करते. धर्म, संस्कृती आणि परंपरांवरील अन्यायाविरुद्ध आवाज उठवते.
२७. आध्यात्मिक ज्ञान वारसा संवर्धन
आध्यात्मिक ज्ञानाचा प्रसार आणि वारसा टिकवण्यासाठी "ज्ञानपीठ" स्थापन करण्यात आले आहे. येथे हजारो धर्मप्रवचकांना विविध भाषांमध्ये प्रशिक्षण देऊन त्यांच्याकडून आध्यात्मिक ज्ञानाचा प्रसार घडवला जातो.
२८. वैदिक सनातन वारसा संवर्धन
प्रत्येक कुंभमेळ्यात आरोग्य शिबिरे, आपत्कालीन सेवा, स्वच्छता मोहिमा, अन्नदान, आणि धर्मजागृती मोहिमा राबवल्या जातात. मोठ्या प्रमाणावर होर्डिंग्जद्वारे समाजात धर्माभिमान आणि ऐक्याची भावना निर्माण केली जाते.
२९. साप्ताहिक सत्संग
हिंदूंमध्ये ऐक्य आणि सातत्य टिकवण्यासाठी दर रविवारी सकाळी ९ वाजता साप्ताहिक डिजिटल सत्संग आयोजित केले जातात. या माध्यमातून समाज सतत धर्माशी जोडला जातो.
३०. महा रक्तदान शिबिर
थॅलेसिमिया, सिकल सेल अ‍ॅनिमिया, रक्ताचा कर्करोग आणि मूत्रपिंड अपयशग्रस्त रुग्णांसाठी दर जानेवारी महिन्यात १५ दिवसांचे महा रक्तदान शिबिर आयोजित केले जाते. यात लाखो रक्त युनिट्स संकलित करून सरकारी रक्त पेढ्यांना पुरवले जातात.
